Mất cân bằng động bánh xe là một trong những nguyên nhân chính gây nên tình trạng rung ghế lái hay vô lăng khi di chuyển, mòn đốm lốp, tiếng ồn trong xe và hiện tượng nhao lái.
Bánh xe là một trong những bộ phận quan trọng, là nơi duy nhất tiếp xúc với mặt đường của xe. Bánh xe thường sẽ có hai bộ phận chính là la-zăng (mâm/vành) và lốp.
Trên lý thuyết, bánh xe sẽ hoạt động tối ưu khi lốp được bơm đúng áp suất, kết hợp với la-zăng không bị méo, móp thì khi xe di chuyển, lốp sẽ lăn tròn đều, thẳng theo trục dọc, trọng lượng lên lốp xe ô tô được phân bố đều xung quanh trục của bánh xe. Tuy nhiên trong thực tế lại hoàn toàn khác, bánh xe có thể bị mất cân bằng ngay từ khi xuất xưởng hoặc sau một thời gian sử dụng.
Lốp xe sau một thời gian di chuyển, đặc biệt nếu trên các địa hình xấu, sẽ bị mòn không đều khiến bánh xe bị mất cân bằng động. Bên cạnh đó, sau khi vá lốp hoặc lốp có dị vật cũng gây ra hiện tượng này. Nguyên nhân thứ hai là la-zăng khi bị móp méo, cong vênh do va chạm, cũng sẽ gây nên mất cân bằng động bánh xe.
Bên cạnh đó còn có những nguyên nhân khác như lắp lốp và vành không đồng tâm, đặc tính lỗi của lốp sinh ra lực dọc, điều kiện đường xá (tuyết, bùn đất), thay đổi vị trí bánh xe, lắp bánh không đồng tâm hay phanh ăn không đều ( bó phanh hoặc đĩa phanh cong vênh) hoặc hư hỏng.
Đối với trường hợp lực dọc khiến xe bị rung lắc, bạn có thể tìm hiểu kỹ hơn tại đây.
Các dấu hiệu nhận biết xe cần cân bằng động tương đối rõ ràng và dễ cảm nhận, bao gồm: xe rung mạnh khi di chuyển ở dải tốc độ cao, tiếng ồn trong xe lớn hơn bình thường, lốp mòn không đều và hiện tượng nhao lái.
Khi bánh xe mất cân bằng động, ghế lái và vô-lăng sẽ bị rung động bất thường. Sự rung động này tới từ quá trình bánh xe không lăn tròn đều và thẳng trên mặt đường di chuyển mà sẽ rung, nẩy, lắc sang hai bên.
Từ chính sự rung động ở khu vực bánh xe dẫn tới tiếng ồn trong xe, đồng thời, lốp cũng bị mòn theo dạng đốm trên bề mặt tiếp xúc với đường.
Đặc biệt, mất cân bằng động bánh xe là một trong những nguyên nhân gây ra hiện tượng nhao lái nguy hiểm. Cụ thể, với lốp cũ khi bị mòn không đều, hình dạng hình học trở nên hơi côn (mòn một bên), dẫn tới việc sản sinh ra lực kéo ngang làm xe nhao về một phía. Trong khi đó, lốp xe mới cũng có độ côn hình học do độ cứng không đều giữa hai bên má lốp khi lốp lăn trên đường.
Cân bằng động bánh xe được hiểu là phương thức phát hiện ra vị trí có trọng lượng bất thường trên bánh xe rồi thực hiện điều chỉnh, phân bổ trọng lượng bánh xe đều về các hướng từ tâm bánh xe.
Cụ thể hơn, các garage sẽ sử dụng thiết bị chuyên dụng để phát hiện vị trí và khối lượng mất cân bằng trên bánh xe và sử dụng chì có độ nặng tương tự để dán lên la-zăng hoặc trong lốp xe vào vị trí đối diện, tùy theo từng trường hợp.
Đối với trường hợp la-zăng bị móp méo hoặc đặc tính lỗi của nhà sản xuất khiến sản sinh lực dọc tác động lên cụm bánh xe khi di chuyển thì cần xoay vành và lốp xe trùng với nhau tại vị trí triệt tiêu lực.
Như đã nêu trên, để cân bằng động bánh xe hiệu quả thì việc xác định được vị trí và trọng lượng mất cân bằng trên bánh xe là yếu tố tiên quyết. Việc này đòi hỏi phải sử dụng máy móc hiện đại, sở hữu nhiều công nghệ hỗ trợ chứ không thể áp dụng kinh nghiệm của kỹ thuật viên.
Trên thị trường hiện nay có nhiều dòng máy cân bằng động bánh xe. Trong đó, đa số các thiết bị này còn hạn chế về mặt công nghệ, chưa thể giả lập vận hành thực tế, dẫn tới việc xác định vị trí và trọng lượng không chính xác, làm quá trình thực hiện cân bằng động không đạt hiệu quả tối ưu.
Máy cân bằng động Hunter Road Force® Elite được coi là giải pháp hoàn hảo cho các garage ô tô hiện nay để xử lý dứt điểm mất cân bằng động bánh xe. Hunter Road Force® Elite là thiết bi duy nhất trên toàn thế giới có quả lô để giả lập vận hành thực tế của lốp xe, từ đó phát hiện các vị trí và trọng lượng một cách chính xác, thực hiện gợi ý và hướng dẫn phương án cân bằng bánh xe cho kỹ thuật viên.
Đặc biệt, Hunter Road Force® Elite là thiết bị có chứng nhận độc quyền duy nhất trên thế giới có thể phát hiện và xử lý trọn vẹn lực nẩy dọc, lực lắc ngang và hiện tượng nhao lái do lốp xe, ngoài ra sau khi cân bằng động 4 lốp, máy tính xác định các vị trí lắp lốp để lực ngang thấp nhất giúp cho chiếc xe chạy thẳng nhất.
Để tìm hiểu kỹ hơn về Hunter Road Force® Elite, bạn có thể xem tại đây.
Lỗi mất cân bằng động bánh xe ngày nay các tài xế đã chú ý hơn trước nhiều do ngày càng có nhiều đường cao tốc, những lỗi này gây nên sự khó chịu và là nỗi bất an cho toàn bộ hành trình vận hành xe.
Cân bằng động bánh xe giờ đây là một trong những bước bảo dưỡng được thực hiện định kỳ. Tần suất cân bằng động bánh xe sau 6 tháng hoặc 10.000 km. Thông thường, chi phí cân bằng động bánh xe cũng không quá cao so với hiệu quả thực tế mà dịch vụ này mang lại.
Ngoài ra, sau khi thay lốp hoặc vá lốp cũng nên thực hiện để đảm bảo tối ưu vận hành, tăng tuổi thọ lốp và đảm bảo trải nghiệm lái tốt nhất, cũng như an toàn tối đa cho xe.
Nguồn: Hunter Việt Nam.
Máy cân góc đặt bánh xe
Máy cân bằng động có tải
Máy ra vào lốp xe
Máy láng đĩa phanh
Thiết bị cho xe tải/bus